Türk edebiyatının önemli isimlerinden, şair ve tiyatro yazarı Ahmet Muhip Dıranas’ın vefatının üzerinden 43 sene geçti. Dıranas, Galip Efendi ile Seniha Hanım’ın oğlu olarak 1909’da dünyaya geldi. Başarılı edebiyatçı, kimi kaynaklara göre İstanbul, kimi kaynaklara göre ise Sinop’un Salı Köyü’nde doğdu.
Galip Bey, 1. Dünya Savaşı’nın ilk yıllarında Çanakkale’de daha sonra da Balkan Savaşı’nda yer aldı ve 7 yıl boyunca Kafkaslarda ve Arabistan çöllerinde savaştı. Seniha Hanım, eşi savaşa gittikten bir süre sonra çocukları Fehime ve Ahmet ile Sinop’tan İstanbul’a döndü.
Galip Bey, savaştan sonra Sinop’taki köye dönerek ikinci evliliğini yapınca Seniha Hanım da çocuklarıyla Sinop’a geri döndü. Sinop’ta ilkokula başlayan Dıranas, yazları köyde çobanlık yaptı. Dıranas, babasının yeniden askere gitmesinin ardından ailesiyle Ankara’ya gitti ve gençliğinin büyük bölümünü bu şehirde geçirdi. Usta edebiyatçının hassas karakteri ve çocukluğunda yaşadıkları eserlerine de yansıdı.
İlk şiiri Atalay imzasıyla yayınlandı
Orta öğrenimine “Taş Mektep” olarak anılan Ankara Erkek Lisesinde devam eden şair, Faruk Nafiz Çamlıbel ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın öğrencisi oldu.
Ahmet Muhip Dıranas’ın “Bir Kadına” adlı ilk şiiri, 1926’da “Muhip Atalay” imzasıyla Milli Mecmua’da yayımlandı. Lisede Fransızca öğrenen usta edebiyatçı, 1931’de mezun oldu, 1932’ye kadar Hakimiyet-i Milliye gazetesinde çalıştı.
Dıranas, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini 2. senesinde bıraktı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümüne devam eden Dıranas, aynı anda Güzel Sanatlar Akademisi’nde kütüphane müdürlüğü yaptı, ardından Dolmabahçe Resim ve Heykel Müzesi’nde müdür yardımcılığı görevini üstlendi.
Dünya edebiyatını yakından izledi
Yazar Dıranas, İstanbul’da Cahit Sıtkı Tarancı, Orhan Veli Kanık, Sait Faik Abasıyanık, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Baki Süha Edipoğlu ve Şevket Rado gibi dönemin genç şair ve yazarlarından oluşan bir edebi çevre içinde yer aldı. Fransızcasını ilerleten şair, Fransız ve Rus edebiyatını yakından izledi.
Resim koleksiyoncusu olan ve kendisi de resim yapan Dıranas’ın, Adolph Basler’den Cahit Sıtkı Tarancı ile tercüme ettiği “Fransa’da Müstakil Resim” başlıklı iki ciltlik kitap, 1937’de Güzel Sanatlar Akademisi yayını olarak basıldı.
AA’da yönetim kurulu yöneticiliği
Dıranas, Ankara’ya döndüğü 1938’den itibaren 4 yıl Halkevleri Kültür ve Sanat Yayınlarının yönetmenliğini yaptı. Münire Ülker ile 1940’ta dünya evine giren yazar, 1942’de konusunu Milli Mücadele’den alan ve Fransızcadan adapte edilen “Üç Kahraman” adlı tek perdelik bir piyes yayınladı.
Ağrı Doğubeyazıt’ın Sürbehan köyünde 1942-1944’te askerliğini yapan edebiyatçı, “Ağrı” isimli uzun şiirini ve 1946’da İstanbul Şehir Tiyatrosu tarafından sahnelen “Gölgeler” oyununu askerdeyken yazdı. Ahmet Muhip Dıranas, askerliğin ardından Çocuk Esirgeme Kurumunda görev aldı. “O Böyle İstemezdi” adlı oyununu ise 1947’de kaleme aldı.
Türkiye İş Bankası ve Anadolu Ajansında Yönetim Kurulu Üyesi, Devlet Tiyatrosu Edebi Kurulda başkanlık yapan Dıranas’ın oyun ve roman çevirileri 1940-1962’de yayınlandı.
Ahmet Muhip Dıranas öldü
Ankara’da 21 Haziran 1980’de 71 yaşında hayatını kaybeden Dıranas, vasiyeti üzerine Sinop’a defnedildi.
News
